Case Study Contents

1. Dane Ekomuzeum

Nazwa Ekomuzeum

La Ponte

Data utworzenia

2011

Adres

Centro Tecnológico El Sabil s/n. 33115, Villanueva de Santo Adriano, Asturias

Telefon

+34 985 76 14 03

1.1. Opis Ekomuzeum

Projekt La Ponte-Ecomuséu powstał w roku 2011 w celu uruchomienia serii zasobów dziedzictwa gminy śródgórskiej w środkowej części Asturii (północno-zachodnia Hiszpania). Terytorium to, podobne do innych obszarów wiejskich Asturii, napotyka na poważne społeczno-ekonomiczne problemy, wyraźne potrzeby społeczno-ekonomiczne, załamanie demograficzne, migrację młodych ludzi, odejście od tradycyjnej działalności i słaba dywersyfikacja istniejących, uzależnienie od administracji publicznej etc.

W tym kontekście La Ponte-Ecomuséu zostało utworzone przez profesjonalistów różnych dziedzin naukowych, ale głównie powiązanych z dziedzictwem (archeologia, etnografia, historia etc.), jako sposób na znalezienie rozwiązań na niektóre z tych społecznych problemów i potrzeb. Ta inicjatywa społeczna rozwinęła się w utworzenie ekomuzeum koordynowanego przez ekspertów, fachowców i sąsiadów.

W ciągu lat ekomuzeum zajmowało się badaniami, ochroną i upowszechnieniem dziedzictwa, włączeniem różnych grup w proces zachowania dziedzictwa i jego uspołecznienie zakładając organizację horyzontalną, która pracuje w sposób społeczny. Jednym z jego największych osiągnięć było doprowadzenie do przekazania, po raz pierwszy w Asturii, do zarządzania i ochrony majątku publicznego przez organizację obywatelska. To działanie było sposobem na przekazanie odpowiedzialności, jaką każdy obywatel powinien mieć w odniesieniu do swojego terytorium i dziedzictwa, i do procesów Krytycznej Kultury, które powinny być powiązane z projektem tego typu.

La Ponte jest stałym laboratorium idei i działań. „Wiedza na temat przedsiębiorstwa społecznego”, które używa parametrów ze środowiska biznesowego i gospodarczej racjonalności, które działa w oparciu o model partycypacji społecznej i w celu korzyści społecznych, i zmierza, w oparciu o wiedzę, do zastosowania tradycyjnej i akademickiej wiedzy do konkretnej rzeczywistości.

1.2. Członkowie Ekomuzeum

Osoba zarządzająca

Jesús Fernández Fernández. Dyrektor (info@laponte.org)

Violeta Gomis García. Menadżer ds. Interpretacji i Upowszechnienia (info@laponte.org)

Liczba członków zespołu ekomuzeum

1 dyrektor, 1 osoba zatrudniona, 15-20 osób z Sieci (wolontariusze  i/lub opłacany personel  do prowadzenia działań), społeczność Rady Santo Adriano

Kwalifikacje/szkolenia członków zespołu

Członkowie i współpracownicy Ekomuzeum mają różne wykształcenie od profesjonalnych szkoleń, przez średnie i wyższe wykształcenie, stopnie naukowe w różnych dziedzinach wiedzy po studia podyplomowe: magisterskie i doktoranckie. Najczęstszymi dyscyplinami, w których są wykształceni i wykwalifikowani to:

  • Muzeologia
  • Archeologia
  • Inżynieria rolnictwa
  • Antropologia / Etnografia
  • Animacja społeczno-kulturowa
  • Opieka społeczna
  • Historia
  • Sztuki piękne
  • Filologia klasyczna

1.3. Szkolenia

Działalność szkoleniowa ekomuzeum jest prowadzona na dwa sposoby: (1) wewnętrznie, dla członków zespołu (zatrudnionych i wolontariuszy); (2) i zewnętrznie, dla członków społeczności i dla osób spoza społeczności. Warto zaznaczyć, że La Ponte-Ecomuseu jest stowarzyszeniem utworzonym przez samych członków społeczności, tak więc część działań szkoleniowych jest prowadzona przez ludzi, którzy albo należą do zespołu ekomuzeum albo do społeczności Rady Santo Adriano.

Przykłady szkoleń oferowanych przez Ekomuzeum

SZKOLENIE OPISODBIORCY
CZŁONKOWIE EKOMUZEUM (ZESPÓŁ FACHOWCÓW)SPOŁECZNOŚĆ LOKALNA
Interpretacja dziedzictwaKurs dotyczący poznania metodyki interpretacji dziedzictwaX
AgroekologíaKilka kursów I warsztatów służacych wdrożeniu zrównoważonej gospodarki rolnej I wykorzystania ekoligicznych nawozówXX
Tradycyjna muzykaWarsztaty nauki gry na tradycyjnych instrumentach muzycznychX
ArcheologíaKurs prowadzony we współpracy z Uniwersytetem w Oviedo dotyczący prowadzenia prac archeologicznychXX
PrzewodnictwoProejkt szkoleniowy w zakresie zarządzania lokalnego, który rozwijnął się w Cantabrii, w którym La Ponte był kotreneremXX
Tradicja Taller Andechando colaSeria warsztatów słuzących odtworzeniu wiedzy lokalnej społeczności w zakreie: przygotowywania chleba, przędzenia i tkania wełny, robieni cydru etc.X

Przykłady zidentyfikowanych potrzeb szkoleniowych

OBSZAR / DZIEDZINA D OPIS SPOSÓB PROWADZENIA (WIRTUALNY / STACJONARNY / WARSZTAT / ETC.)ODBIORCY
CZŁONKOWIE EKOMUZEUM (ZESPÓŁ FACHOWCÓW)SPOŁECZNOŚĆ LOKALNA
ZarządzanieAdministracja i zarządzanie instytucją, księgowość etc.WszystkieX
KomunikacjaTechniki komunikacji w różnych medach: tworzenie spójnego wizerunku w tradycyjnych mediach, sieciach społecznych etc.WszystkieX
Zarządzanie pamięciąSzkolenie służące zastosowaniu wiedzy z zakresu ustnej i zbiorowej pamięci w celu wywarcia wpływu na teraźniejszośćStacjonarnyX
Prezentacja projektów i grantówRozwijanie, redakcja i składanie projektów badawczych i grantów do lokalnych, regionalnych, krajowych i międzynarodowych konkursów dotacyjnychWszystkieX
Umiejętności społeczneCelem jest pogłębienie metodologii budowania empatycznych relacji z lokalną populacjąWszystkieX

3. Finansowanie i zasoby

Typ podmiotu
Stowarzyszenie
Własność
Prywatna (stowarzyszenia
Status oficjalny
Stowarzyszenie
Roczny budżet
25000 €

La Ponte-Ecomuéu jest stowarzyszeniem non-profit, które uważa się za przedsiębiorstwo społeczne zbudowane na wiedzy. Jego cele są skoncentrowane na podnoszeniu świadomości na temat rzeczywistości społeczno-terytorialnej, w której jest zlokalizowana i generowanie zasobów do promowania rozwoju społecznego, kulturalnego i gospodarczego. Ta wizja oznacza, że jego fundusze mają na celu wsparcie działań i projektów w tym obszarze. Jednakże jednym z jego celów jest uzyskanie stałych miejsc pracy wewnątrz organizacji i wynagradzanie profesjonalistów, którzy wykonują specyficzną pracę dla organizacji.

Stałe koszty, które ma ekomuzeum pochodzą ze zużycia energii elektrycznej, opłaty za telefon, ubezpieczenie, koszty agencji, odpowiedzialnej za administrację i księgowość i jedyny stały kontrakt podmiotu. Z drugiej strony niektóre koszty zmienne, które powstają każdego roku dotyczą projektowania i layoutu (strony www, broszur, książek, magazynów itp.), redakcja i przygotowanie projektów i subwencji, i kontrakty specjalistów prowadzących kursy, warsztaty, projekty etc.

Finansowanie ekomuzeum pochodzi z różnych źródeł:

  • Opłaty członkowskie. Jest to niewielka część, ponieważ zgodnie ze statutem każdy członek społeczności jest automatycznie członkiem La Ponte i nie jest zobowiązany do wnoszenia opłaty (tzn. nie jest ona wymagana).
  •  Subsydia. Ekomuzeum otrzymuje okolicznościowe subsydia od administracji regionalnej I krajowej na rzecz rozwijania konkretnych działań. Przykładem może być współpraca z Principado de Asturias dotycząca zarządzania i rozpowszechnienie Bienes de Interés Cultural (BIC) w stefie; współpraca z Uniwersytetem w Burgos i Uniwersytetem w Oviedo mająca na celu organizację warsztatów, kursów, konferencji etc.; czy z Rządem Kantabrii w celu organizacji i uczestnictwa w spotkaniach takich jak Rural Experimenta III.
  • Projekty badawcze. Jedną z cech ekomuzeów jest integracja profesjonalistów, specjalistów i naukowców do swoich zespołów. Pozwala im to na aplikowanie o lokalne, krajowe i międzynarodowe projekty badawcze. Zarządzają one funduszami europejskimi (Erasmus+) i regionalnymi (Principado de Asturias) w celu rozwijania projektów.

Ekomuzeum uważa, że zamiast innowacji, dywersyfikują miejsca, z których mogą pozyskać wsparcie finansowe. Struktura podmiotu i zróżnicowane kompetencje, które składają się na zespół pozwalają na multiplikowanie źródeł finansowania. Dodatkowo, pozwala to na tworzenie podwalin tworzenia w rzeczywistości organizacji, która nie będzie zależna od jednego źródła przychodów czy jednej instytucji, która będzie go dostarczać. 

Prawdą jest, że taka dywersyfikacja i wizja w kierunku kultury krytycznej, gdzie wiedza naukowa i lokalna łączy się i prowadzi dialog, oznacza, że drogą do innowacji jest, używając słów części zespołu: „strzelać wysoko i patrzeć w górę, na przykład w stronę Europy”.

Obecnie, rozwijają dalej projekty mające na celu poszerzenie źródeł finansowania, które, oczywiście, oddziaływają na lokalną gospodarkę i terytorium.  Lokalna konsumpcja i grupy rolnośrodowiskowe mają wielki potencjał do rozwijania zrównoważonej produkcji i konsumpcji, która będzie pobusać aktywność gospodarczą na tym terenie.

4. Partycypcja Społeczna

Działalnia Ekomuzeum są projektowane pod kątem populacji lokalnej i zagranicznej (odwiedzający-turyści). Uczestnictwo społeczności w działaniach organizowanych przez Ekomuzeum dotyczy około 15-20 osób, co może się wydawać niewielką liczbą, ale musimy być świadomi, że liczba ludności wynosi 250 mieszkańców, przy czym rezydenci stanowią około połowę z nich. To uczestnictwo jest dwukierunkowe: osoby uczestniczą w działaniach i proponują działania i akcje. Trzeba zaznaczyć, że niektóre osoby są w podeszłym wieku, co powoduje, że ich uczestnictwo jest bardziej złożone. A propos tego zespół, z którym przeprowadzaliśmy wywiad dał przykład warsztatu pamięci ustnej na temat zdrowia, które tradycyjnie zależało od lokalnych kobiet. Stanowiło to spore wyzwanie i ciężką pracę, żeby włączyć wszystkie kobiety uwzględniając socio-demograficzne i kulturowe aspekty.

Biorąc pod uwagę populację odwiedzających, większość z nich stanowią turyści krajowi, głównie z Madrytu i Asturii. Średnia liczba odwiedzających na rok wynosi około 1000 osób, z wyjątkiem restrykcyjnego roku 2021, kiedy było to 250 osób, jako że wizyty szkolne zostały odwołane.

Publiczność odwiedzająca ekomuzeum trasy ekomuzeum dzieli się zwykle na trzy kategorie: (1) wyspecjalizowana publiczność, która wymaga specyficznej oferty i prowadzi działania w małych grupach; (2) większe grupy, które uczestniczą w objazdach zorganizowanych przez biura turystyczne, mają mniejszą wiedzę i mniej czasu na zwiedzanie; (3) zorganizowane grupy (głownie uczniowie), dla których oferowana wizyta dydaktyczna jest dostosowana do ich programu edukacji.

Zaangażowanie tego sektora jest mniejsze, ale w przypadku typu (1) zdarzają się osoby, które nawiązują relacje ze stowarzyszeniem i proponują nawet działania.

4.1. Ludność lokalna

Liczba mieszkańców terytorium/miejscowości, gdzie ekomuzeum jest zlokalizowane
250 osób
Liczba członków lokalnej ludności zaangażowanych w ekomuzeum
wszyscy członkowie społeczności są członkami Ekomuzeum

Sposoby uczestnictwa

Występują następujące mechanizmy uczestnictwa:

  • Programy kulturalne. Są one projektowane w celu podniesienia świadomości ludności miejscowej na temat własnego dziedzictwa i dostarczenia oferty dla odbiorców zewnętrznych.
  • Kursy, warsztaty, seminaria. Są to główne obszary partycypacji. Każda akcja ekomuzeum wynika z inicjatywy społeczności i ma na celu  promocję pamięci zbiorowej.
  • Komitety i grupy robocze. La Ponte-Ecomuseu jest zorganizowane poprzez grupy robocze i zespoły partycypacyjne, gdzie partycypacja jest prowadzona w ramach parametrów „demokracji kulturowej”.

4.2. Środowisko społeczne

Liczba odwiedzających z terenu/miejscowości, gdzie ekomuzeum jest zlokalizowane
250 rezydentów, 100 prawdziwych mieszkańców, 20 aktywnych uczestników
Liczba odwiedzających z zagranicy
średnia liczba to 1000 wizyt. Jednak podczas otwarcia w okresie restrykcji tylko 250

Formy zaangażowania

Kanały partycypacji są następujące:

  • Programy kulturalne. Są one projektowane w celu podniesienia świadomości ludności miejscowej na temat własnego dziedzictwa i dostarczenia oferty dla odbiorców zewnętrznych.
  • Kursy, warsztaty i seminaria. Są to główne obszary partycypacji. Każda akcja ekomuzeum wynika z inicjatywy społeczności i ma na celu  promocję pamięci zbiorowej.
  • Strona internetowa i sieci społeczne są również narzędziem interakcji.
  • Gazeta Cuadiernu. Jest to jeden ze sposobów, w jaki projekt jest upowszechniany i wywołuje synergię z innymi doświadczeniami i specjalistami spoza terytorium.

4.3. Analiza strony www

Strona nie jest prowadzona. Członkowie zespołu deklarują, że jest to spowodowane brakiem czasu i personelu. Zdają sobie sprawę, że jest to słaba strona, i że jest jedno z działań, które  ekomuzeum powinno prowadzić. Faktycznie, wizualzacja cyfrowa (strona www, sieci społecznościowe etc.) jest tylko drobnym odwzorowaniem tego, czym projekt jest naprawdę i ile znaczy dla terytorium i społeczności.

Typ interwencji możliwy za pośrednictwem strony internetowej

Tylko informacje Możliwość zasugerowania działań Skargi i zażalenia Zakup biletów Otwarty dostęp po zarejestrowaniu się
X
X
X
X

Rodzaje dostępnych propozycji

Sugerowanie celów ekomuzeum Kwestie funduszy Kwestie planowania Kwestie dostępności
X
X

Jakość informacji zwrotnej

Potwierdzenie otrzymania maila jest wysyłane Propozycje są dyskutowanie na poziomie zarządu ekomuzeum Efekty dyskusji są przesyłane
X
X
X

Główna interakcja ekomuzeum odbywa się przez kanały Twitter, Instagram, Facebook, Youtube i przez komentarze zostawiane przez użytkowników na stronie.

5. Innowacje i badania

Ekomuzeum zostało utworzone jako rodzaj innowacji społecznej, to jest: „nowe idee czy procesy, które zaspokajają różne potrzeby społeczne (efektywniej niż alternatywy) i przyczyniają się do tworzenia nowych relacji i/lub współpracy. Innymi słowy, są innowacjami, które są dobra dla społeczeństwa i równocześnie poprawiają jego potencjał do działania”. Jest zatem rozumiana jako innowacja, która wykracza poza technologiczne, przemysłowe czy biznesowe aspekty. Jakikolwiek proces i/lub produkt innowacji musi się zaczynać od poziomu społecznego i musi nań oddziaływać.

Samo istnienie La Ponte stanowi innowację na tym terytorium. Bez tej inicjatywy, większość działań i projektów rozwijanych przez La Ponte nie byłaby prowadzona. Innowacja leży w fakcie, że łączy ona wymagania naukowe z potrzebami społecznymi, z wiedzą mieszkańców i partycypacją społeczności. To zaangażowanie lokalnej populacji w zarządzaniu wiedzą i oddziaływanie na teraźniejszość jest tym, co sprawia, że jest to innowacyjny projekt.

Przykłady (społecznych) innowacji La Ponte-Ecomuséu muszą być rozpatrywane w kontekście całego projektu, co z jednej strony pociąga za sobą to, że wszystkie badania, które są rozwijane, muszą się odnosić do obecnej rzeczywistości i, z drugiej strony, do zarządzania pamięcią zbiorową.

Przykładami mogą być:

  • Programy interpretacyjne. Pokazują one dziedzictwo i zhumanizowany krajobraz z różnej narracji. 
  • Warsztaty. Są sposobem na uwidocznienie pamięci zbiorowej i osi zaangażowania społeczności
  • Organizacja. Struktura komitetów i zespołów zachęca do partycypacji bezpośredniej w podejmowaniu decyzji.

6. Cele rozwoju zrównoważonego (SDGs)

Liczba Celów Zrównoważonego Rozwoju, które są uwzględnione w działaniach ekomuzeum
8
Preferencyjne Cele Zrównoważonego Rozwoju (SDGs)
3, 4, 5 y 11

Projekty/działania odnoszące się do SDG

PROJEKTY / DZIAŁANIAKRÓTKI OPISSDG
Programy interpretacyjneInterpretacja dziedzictwa służąca zrozumieniu jego historycznego, społecznego, kulturowego i gospodarczego wymiaru3, 11
SaludrianoProjekt rady miasta i ekomuzeum służący poprawie zdrowia i dobrego samopoczucia3
Świadomość historycznaWarsztaty służące odtworzeniu zbiorowej pamięci4
Warsztaty dla szkółDziałalność pedagogiczna4
Projekt służący uwidocznieniu pracy i pamięci kobiet na terenach wiejskichGrupa robocza zajmująca się tematyką gender, która pracuje nad odtworzeniem pamięci5
Grupa Robocza GenderBadania i upowszechnienie kobiet w prehistorii, kobiet w historii w świecie wiejskim etc.
Umowa o pracęCelem La Ponte jest tworzenie zrównoważonej gospodarki i miejsc pracy8 - 8.9
Warsztaty, konferencje, projekty etc.Podstawowa działalność of La Ponte-Ecomuséu11 - 11.4
Grupa wymiany rolno-spożywczejSkoncentrowana na zrównoważonej produkcji i ekologicznym użytkowaniu terytorium12, 13
Porozumienia z innymi podmiotamiEkomuzeum stworzyło sieć na poziomie lokalnym, krajowym i międzynarodowym. Działa ona i współpracuje z profesjonalistami z różnych krajów i różnych dyscyplin, i z podmiotami takimi jak Bishopric, Principado de Asturias, Ministerstwo Kultury etc.18

Sposób, w jaki La Ponte-Ecomuseu rozumie zrównoważony rozwój nie odpowiada ustalonym standardom. Zrównoważony rozwój tkwi w lokalnych (wiejskich) populacjach. Ich sposób życia i przetrwania zależy od wpływania na środowisko w sposób zrównoważony i adaptacji do zmieniających się czasów i współczesnej ewolucji. 

Jednym z parametrów ekomuzeum jest zrównoważone podejście do niedających się umiejscowić zasobów takich jak kulturowe i odziedziczone przejawy romanizmu, jaskiń z artystycznymi przedstawieniami ściennym, tworzenie lokalnego zatrudnienie etc.

7. COVID-19

Działalność w czasie ograniczeń była sprowadzona do minimum. Alternatywą była wizualizacja, ale Zespół ekomuzeum zdecydował zawiesić działania i czekać na powrót do normalności. Głównym powodem był fakt, że praca jest powiązana z zasobami z terytorium i we współpracy ze społecznością, starzejącą się populacją. Głównym celem było zapewnienie zdrowia ludności. Miało to wpływ na odwołanie zaplanowanych warsztatów, programów itp.; i odwołaniu kontraktów, które nie zostały ponownie uruchomione do początku 2021 roku.

Jednakże, działalność naukowa była utrzymana: publikacja książek i czasopism, upowszechnienie poprzez pisanie artykułów, propozycji projektów itp.

Autorstwa

Koordynatorzy Naukowi

Leandro França, Barbara Kazior, Óscar Navajas, Manuel Parodi-Álvarez, Lisa Pigozzi, Raul dal Santo, Julio Seoane, Maristela Simão